Stel: je woont in Mexico en je bent werkloos, maar je wilt een autogarage beginnen omdat je veel ervaring hebt met het repareren van auto’s. Daarvoor heb je een lening nodig. Alleen de bank leent jou het geld niet, omdat je nu nog werkloos bent en geen financieel trackrecord hebt opgebouwd aangezien je nog nooit een bankrekening hebt gehad.

Dit soort situaties komt in Mexico vaak voor. Kleinschalige ondernemingen krijgen bij de grote banken geen lening omdat ze niet aan alle eisen kunnen voldoen, of omdat de rentes simpelweg te hoog zijn. Van de 4,5 miljoen MKB-ondernemingen in Mexico heeft slechts 10% toegang tot formeel krediet. En dat terwijl deze sector zorgt voor 75% van de werkgelegenheid in Mexico en daarmee goed is voor 50% van het Bruto Binnenlands Product.

Tech and touch

Fintech-speler Bien para Bien springt in het gat dat de traditionele banken laten liggen. Ondernemers die bijvoorbeeld hun woning als onderpand kunnen aanbieden, kunnen bij Bien para Bien op vrij eenvoudige manier een lening van EUR 8.000 tot EUR 200.000 afsluiten tegen betaalbare rentes. Dankzij nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, en een simpele en snelle kredietcheck.

Daarbij hanteert Bien para Bien een ‘tech and touch’-aanpak. Sprokel: ‘Bien para Bien gaat bij toekomstige klanten langs, maar in de startfase, bij het aanmelden en de waardebepaling van het onderpand, is geen menselijke interactie. Dit proces draait voornamelijk op algoritmes en dat scheelt tijd en geld. Het is het beste van beide werelden.’

Financial inclusion

Bien para Bien is een van de ruim 20 bedrijven in de fintech-portfolio die Triodos Investment Management (Triodos IM) in de afgelopen jaren heeft opgebouwd, als onderdeel van zijn Financial Inclusion-strategie in opkomende markten. Sprokel: ‘Toen wij zo’n tien jaar geleden onze eerste stappen zetten, was de fintech-sector nieuw, complex en zeer dynamisch. Nieuwkomers schoten als paddenstoelen uit de grond.’

Hoewel Triodos IM overtuigd was van de potentie van fintech om financiële inclusie (ook wel microfinanciering genoemd) vooruit te helpen, was het wel schakelen. Triodos IM was tot dan meer een investeerder in traditionele financiële instellingen met sterke groeimogelijkheden en moest investeringscriteria aanpassen en nieuwe richtlijnen vaststellen.

Caspar Sprokel: ‘Financiële instellingen zijn sterk gereguleerd en hebben gediversifieerde portefeuilles, dus die zijn relatief eenvoudig te analyseren, maar met fintechbedrijven, vooral als ze nog niet winstgevend zijn, is de beleggingscase minder makkelijk te maken. Het analyseren en doorlichten van fintech-bedrijven vergt een andere aanpak dan het analyseren van microfinancieringsinstellingen en MKB-banken die tot dan toe deel uitmaakten van onze financial inclusion portfolio. Belangrijk voor ons was om uit te zoeken hoe investeringen in fintech-bedrijven zich verhouden tot onze impactdoelstellingen en ook het risicobeleid van onze beleggingsfondsen.’

Verantwoorde fintech

Triodos IM deed in 2016 de eerste fintech-investering in het Accion Frontier Inclusion Fund, een durfkapitaalfonds dat startkapitaal verstrekt aan fintech-bedrijven in opkomende markten die zich richten op financiële inclusie. Het leverde Triodos IM een sterke en gelijkgestemde kennispartner, en de mogelijkheid om een solide aanvoerlijn van beleggingskansen op te bouwen.

Sprokel: ‘Dankzij deze stap konden wij het containerbegrip fintech vertalen naar specifieke benaderingen die direct aansloten op bestaande behoeften, zoals online lenen, digitale portemonnees en het opzetten van zogenaamde neobanken: financiële instellingen die volledig beschikbaar zijn op de smartphone.’

Directe investeringen volgden een paar jaar later. Triodos IM heeft inmiddels ruim €80 miljoen geïnvesteerd in drie fintechfondsen en 19 fintechbedrijven. Financiering vindt plaats via leningen, deelname in het aandelenkapitaal of via hybride instrumenten. Een recente investering is in het Zuid-Afrikaanse UsPlus, een platform dat cloud-based technologie gebruikt om de MKB-sector flexibele oplossingen te bieden voor het financieren van werkkapitaal. ‘En steeds vaker zien we dat fintech gekoppeld wordt aan het aanbieden van een product of dienst. Een goed voorbeeld in onze portefeuille is Garantia, een fintech in Mexico die betaalbare gezondheidszorg aan lagere inkomensklassen faciliteert.’

Fintech kent wel een risico: het moet op een verantwoorde manier worden toegepast. Sprokel: ‘We zien partijen die daar minder ethisch mee omgaan, en bijvoorbeeld data van de ondernemers doorverkopen.’ Triodos IM heeft daarom met vijftig andere partijen richtlijnen ontwikkeld voor verantwoorde fintech. Fintech vindt u onder andere in de portefeuille van Triodos Fair Share Fund, een fonds dat retailbeleggers in Nederland de mogelijkheid biedt om wereldwijd te beleggen in microfinanciering.